Tazobactam: Cập nhật toàn diện về tác dụng, chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc

Tazobactam là một chất ức chế β-Lactamase, thường được sử dụng kết hợp với các kháng sinh penicillin như piperacillin để mở rộng phổ kháng khuẩn và tăng hiệu quả điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn sản sinh β-lactamase. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về tazobactam, dựa trên thông tin từ Dược thư Việt Nam và các nguồn tin cậy khác, bao gồm cơ chế tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng không mong muốn và tương tác thuốc.

Cơ chế tác dụng

Tazobactam là một chất ức chế β-lactamase không có tác dụng kháng khuẩn độc lập. Cơ chế hoạt động chính của nó là ức chế các enzyme β-lactamase được sản sinh bởi nhiều loại vi khuẩn gram âm và một số vi khuẩn gram dương. Các enzyme β-lactamase này có khả năng phân hủy cấu trúc vòng β-lactam của các kháng sinh penicillin và cephalosporin, làm giảm hoặc mất đi hiệu quả kháng khuẩn của chúng. Bằng cách ức chế β-lactamase, tazobactam bảo vệ kháng sinh penicillin (như piperacillin) khỏi bị phân hủy, cho phép kháng sinh này hoạt động hiệu quả hơn chống lại vi khuẩn sản sinh enzyme này.

Sự kết hợp giữa tazobactam và piperacillin (ví dụ như Piperacillin/Tazobactam) tạo ra một tác dụng hiệp đồng, có nghĩa là tác dụng kháng khuẩn của hỗn hợp lớn hơn tổng tác dụng của mỗi chất khi dùng riêng lẻ. Điều này giúp mở rộng phổ kháng khuẩn và tăng hiệu lực điều trị đối với các vi khuẩn kháng penicillin.

Chỉ định

Tazobactam thường được sử dụng kết hợp với piperacillin để điều trị các nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn nhạy cảm, bao gồm:

• Nhiễm trùng đường hô hấp dưới, như viêm phổi, viêm phế quản cấp và mạn tính.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu, bao gồm viêm bàng quang, viêm thận bể thận.
• Nhiễm trùng trong ổ bụng, như viêm phúc mạc, áp xe gan.
• Nhiễm trùng da và mô mềm.
• Nhiễm trùng huyết.
• Nhiễm khuẩn ở bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch.
• Nhiễm trùng sau phẫu thuật.

Lưu ý: Việc sử dụng tazobactam luôn kết hợp với một kháng sinh penicillin khác, thường là piperacillin. Không sử dụng tazobactam đơn độc.

Chống chỉ định

Tazobactam chống chỉ định ở những bệnh nhân có tiền sử mẫn cảm với tazobactam, piperacillin hoặc bất kỳ thành phần nào khác của chế phẩm.

Tác dụng không mong muốn

Giống như tất cả các thuốc khác, tazobactam có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn. Tác dụng phụ thường gặp bao gồm:

Ghi chú: Đây không phải là danh sách đầy đủ tất cả các tác dụng phụ có thể xảy ra. Hãy báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, đặc biệt là các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Tương tác thuốc

Tazobactam có thể tương tác với một số thuốc khác. Một số tương tác quan trọng bao gồm:

• Thuốc chống đông máu: Tazobactam có thể làm tăng tác dụng của thuốc chống đông máu, tăng nguy cơ chảy máu. Cần theo dõi chặt chẽ thời gian prothrombin (INR) nếu bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông máu.
• Methotrexate: Tazobactam có thể làm tăng nồng độ methotrexate trong huyết tương, tăng nguy cơ độc tính của methotrexate. Cần theo dõi cẩn thận nồng độ methotrexate trong huyết tương.
• Thuốc lợi tiểu vòng: Sử dụng đồng thời có thể làm tăng nguy cơ suy thận.

Quan trọng: Hãy thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ về tất cả các loại thuốc, vitamin, thảo dược mà bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng trước khi dùng tazobactam.

Thận trọng

Trước khi sử dụng tazobactam, cần thận trọng ở những bệnh nhân:

• Có tiền sử dị ứng với penicillin hoặc cephalosporin.
• Bệnh nhân suy thận: cần điều chỉnh liều dùng.
• Phụ nữ có thai và cho con bú: cần cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.

Kết luận

Tazobactam là một chất ức chế β-lactamase quan trọng, thường được sử dụng kết hợp với piperacillin để điều trị nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn sản sinh β-lactamase. Tuy nhiên, việc sử dụng tazobactam cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, theo dõi chặt chẽ tác dụng phụ và tương tác thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Tuyên bố từ chối trách nhiệm: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế lời khuyên của bác sĩ. Luôn luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.