Osimertinib: Cơ chế tác dụng, chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc

Osimertinib là một loại thuốc ức chế kinase tyrosin đặc hiệu, được sử dụng trong điều trị ung thư phổi tế bào không nhỏ (NSCLC) có đột biến EGFR exon 19 xóa hoặc L858R. Thuốc này đã cách mạng hóa phương pháp điều trị ung thư phổi, mang lại hy vọng sống sót dài hơn cho nhiều bệnh nhân.

Cơ chế tác dụng

Osimertinib hoạt động bằng cách ức chế chọn lọc enzyme tyrosine kinase của thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGFR). EGFR là một protein quan trọng đóng vai trò trong sự tăng trưởng và phân chia tế bào. Ở một số bệnh nhân ung thư phổi, đột biến trong gen EGFR dẫn đến hoạt động quá mức của EGFR, thúc đẩy sự phát triển không kiểm soát của tế bào ung thư. Osimertinib liên kết cạnh tranh với ATP tại vị trí hoạt động của EGFR, ngăn chặn sự hoạt hóa của EGFR và do đó ức chế sự tăng trưởng và phát triển của tế bào ung thư.

Khác biệt quan trọng của Osimertinib so với các thuốc ức chế EGFR thế hệ trước đó (như gefitinib và erlotinib) là khả năng vượt qua cơ chế kháng thuốc T790M. Đột biến T790M thường xuất hiện ở những bệnh nhân ban đầu đáp ứng tốt với các thuốc ức chế EGFR thế hệ đầu tiên nhưng sau đó bị tái phát. Osimertinib có ái lực liên kết cao với EGFR có đột biến T790M, cho phép nó ức chế hiệu quả sự phát triển của tế bào ung thư có đột biến này.

Chỉ định

Theo Dược thư Việt Nam và các nguồn thông tin đáng tin cậy khác, Osimertinib được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Điều trị bệnh nhân NSCLC cục bộ tiên tiến hoặc di căn có đột biến EGFR exon 19 xóa hoặc L858R, đã tiến triển sau khi điều trị bằng thuốc ức chế EGFR thế hệ trước.
• Điều trị bệnh nhân NSCLC cục bộ tiên tiến hoặc di căn có đột biến EGFR T790M.
• Điều trị bệnh nhân NSCLC có đột biến EGFR exon 19 xóa hoặc L858R như một phương pháp điều trị ban đầu (liệu pháp tuyến đầu) trong một số trường hợp cụ thể, tuân thủ theo hướng dẫn của chuyên gia.

Liều dùng và cách dùng

Liều dùng và cách dùng Osimertinib cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa. Liều dùng thường gặp là 80mg uống một lần mỗi ngày.

Lưu ý: Thông tin liều dùng chỉ mang tính chất tham khảo và không nên tự ý sử dụng thuốc. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc.

Tác dụng phụ

Giống như các loại thuốc khác, Osimertinib có thể gây ra một số tác dụng phụ. Tác dụng phụ thường gặp có thể bao gồm:

Một số tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, mặc dù ít gặp, như viêm phổi kẽ (ILD), cần được theo dõi chặt chẽ. Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu xuất hiện các triệu chứng như khó thở, ho khan, đau ngực.

Tương tác thuốc

Osimertinib có thể tương tác với một số loại thuốc khác. Việc sử dụng đồng thời Osimertinib với các thuốc ức chế CYP3A4 mạnh có thể làm tăng nồng độ Osimertinib trong máu, dẫn đến tăng nguy cơ tác dụng phụ. Bác sĩ cần được thông báo về tất cả các loại thuốc, vitamin, và thảo dược mà bệnh nhân đang sử dụng để tránh tương tác thuốc không mong muốn.

Thận trọng

Trước khi sử dụng Osimertinib, bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh lý, đặc biệt là các vấn đề về gan và phổi. Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú không nên sử dụng Osimertinib trừ khi có sự chỉ định rõ ràng của bác sĩ. Trong quá trình điều trị, bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ về các tác dụng phụ và chức năng gan, phổi.

Kết luận

Osimertinib là một loại thuốc quan trọng trong điều trị ung thư phổi có đột biến EGFR. Hiệu quả của thuốc trong việc ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và khả năng vượt qua cơ chế kháng thuốc đã mang lại hy vọng mới cho nhiều bệnh nhân. Tuy nhiên, việc sử dụng Osimertinib cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị. Bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ và thông báo ngay lập tức bất kỳ tác dụng phụ nào.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho lời khuyên của chuyên gia y tế. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.