Rocuronium: Thuốc giãn cơ không khử cực

Rocuronium là một thuốc giãn cơ không khử cực, được sử dụng rộng rãi trong gây mê để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đặt nội khí quản và phẫu thuật. Thuộc nhóm thuốc steroid benzylisoquinoline, rocuronium hoạt động bằng cách ức chế sự truyền xung thần kinh tại nối thần kinh cơ, dẫn đến sự giãn cơ và giảm trương lực cơ. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về dược lý, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc của rocuronium dựa trên các tài liệu tham khảo đáng tin cậy, bao gồm cả Dược thư Việt Nam.

Dược lý học

Cơ chế tác dụng: Rocuronium là một chất đối kháng cạnh tranh thụ thể acetylcholin tại mảng sau synap của nối thần kinh cơ. Nó liên kết một cách thuận nghịch với thụ thể này, ngăn cản sự liên kết của acetylcholin và do đó ngăn chặn sự mở kênh ion natri, làm giảm khả năng khử cực của màng tế bào cơ. Điều này dẫn đến sự giảm trương lực cơ và sự giãn cơ.

Dược động học: Rocuronium được hấp thu nhanh chóng sau khi tiêm tĩnh mạch. Thời gian bắt đầu tác dụng nhanh, thường trong vòng 60-90 giây. Thời gian tác dụng trung bình khoảng 20-35 phút, phụ thuộc vào liều lượng và tình trạng bệnh lý của bệnh nhân. Rocuronium được chuyển hóa chủ yếu ở gan, phần lớn bị chuyển hóa thành các chất chuyển hóa không hoạt tính. Thời gian bán thải của rocuronium khoảng 75-90 phút. Sự thải trừ chủ yếu qua mật.

Dược lực học: Tác dụng giãn cơ của Rocuronium phụ thuộc vào liều lượng. Liều lượng cao hơn sẽ dẫn đến sự giãn cơ sâu hơn và kéo dài hơn. Khả năng phục hồi của tác dụng giãn cơ diễn ra dần dần, cho phép kiểm soát thời gian tác dụng của thuốc một cách chính xác.

Chỉ định

Rocuronium được sử dụng rộng rãi trong gây mê để:

• Giãn cơ trong quá trình gây mê nội khí quản.
• Giãn cơ trong các thủ thuật phẫu thuật.
• Giảm trương lực cơ trong các thủ thuật chẩn đoán.
• Hỗ trợ thông khí nhân tạo.

Chống chỉ định

Rocuronium chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Quá mẫn với rocuronium hoặc bất kỳ thành phần nào khác của thuốc.
• Bệnh nhân có tiền sử phản ứng dị ứng với các thuốc giãn cơ khác.
• (Cần thận trọng) Bệnh gan nặng, bệnh thận nặng có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa và thải trừ của thuốc.

Tác dụng phụ

Tác dụng phụ của rocuronium thường nhẹ và thoáng qua, bao gồm:

• Buồn nôn và nôn.
• Nhức đầu.
• Tăng huyết áp hoặc hạ huyết áp.
• Tăng nhịp tim hoặc giảm nhịp tim.
• Phản ứng dị ứng (hiếm gặp nhưng nghiêm trọng).
• Giãn cơ kéo dài (nếu dùng liều quá cao hoặc có vấn đề về chức năng gan, thận).

Phản ứng dị ứng có thể bao gồm phát ban, ngứa, phù mạch, khó thở và sốc phản vệ. Trong trường hợp xảy ra phản ứng dị ứng, cần ngừng sử dụng thuốc ngay lập tức và tiến hành điều trị hỗ trợ.

Tương tác thuốc

Rocuronium có thể tương tác với một số thuốc khác, bao gồm:

Lưu ý: Danh sách này không đầy đủ. Bác sĩ cần được tham khảo để đánh giá toàn diện về các tương tác thuốc có thể xảy ra trước khi sử dụng rocuronium.

Quản lý liều lượng và theo dõi

Liều lượng rocuronium được điều chỉnh tùy thuộc vào trọng lượng cơ thể, tình trạng bệnh lý của bệnh nhân và loại phẫu thuật. Việc theo dõi chặt chẽ tình trạng lâm sàng của bệnh nhân, bao gồm cả sự hồi phục của chức năng cơ sau khi sử dụng rocuronium, là rất quan trọng. Sử dụng máy đo lực cơ (myograph) để đánh giá độ sâu của giãn cơ cũng là một phương pháp được khuyến cáo.

Cảnh báo và thận trọng

Cần thận trọng khi sử dụng rocuronium cho bệnh nhân bị suy gan, suy thận, bệnh cơ, bệnh thần kinh cơ, bệnh tim mạch hoặc bệnh phổi. Bác sĩ cần cân nhắc kỹ lưỡng lợi ích và nguy cơ trước khi sử dụng thuốc trong các trường hợp này. Việc theo dõi sát sao chức năng hô hấp và tim mạch là cần thiết.

Kết luận

Rocuronium là một thuốc giãn cơ không khử cực hiệu quả và an toàn khi được sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, như với bất kỳ loại thuốc nào, việc sử dụng rocuronium cần được thực hiện dưới sự giám sát của nhân viên y tế có trình độ chuyên môn. Việc hiểu rõ cơ chế tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc của rocuronium là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân.

Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế lời khuyên của bác sĩ. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.