Cefoxitin: Kháng sinh Cephalosporin thế hệ thứ hai

Cefoxitin là một kháng sinh thuộc nhóm cephalosporin thế hệ thứ hai, được sử dụng rộng rãi trong điều trị nhiễm khuẩn. Thuốc có phổ tác dụng rộng, đặc biệt hiệu quả đối với các vi khuẩn Gram dương và Gram âm, bao gồm cả một số vi khuẩn sản sinh beta-lactamase. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về Cefoxitin, dựa trên thông tin từ Dược thư Việt Nam và các nguồn tin cậy khác, bao gồm cơ chế tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng phụ, tương tác thuốc và cách sử dụng.

Cơ chế tác dụng

Cefoxitin, giống như các cephalosporin khác, ức chế tổng hợp thành tế bào vi khuẩn bằng cách liên kết với các protein liên kết penicillin (PBPs), chủ yếu là PBP2 và PBP3. Sự liên kết này làm gián đoạn quá trình tổng hợp peptidoglycan, một thành phần cấu trúc quan trọng của vách tế bào vi khuẩn. Kết quả là, vách tế bào vi khuẩn bị suy yếu, dẫn đến hiện tượng dung giải tế bào và tiêu diệt vi khuẩn. Một điểm đáng chú ý là Cefoxitin có khả năng chống lại một số loại beta-lactamase, giúp thuốc có hiệu quả đối với các vi khuẩn sản sinh enzyme này.

Phổ tác dụng

Cefoxitin có phổ tác dụng rộng, bao gồm cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm. Các vi khuẩn nhạy cảm với Cefoxitin bao gồm:

• Vi khuẩn Gram dương: Staphylococcus aureus (bao gồm cả các chủng sản sinh penicillinase), Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Enterococcus faecalis (nhạy cảm có giới hạn).
• Vi khuẩn Gram âm: Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Bacteroides fragilis (một số chủng).

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phổ tác dụng của Cefoxitin có thể khác nhau tùy thuộc vào khu vực địa lý và mức độ kháng thuốc của vi khuẩn. Việc xét nghiệm kháng sinh đồ là rất cần thiết để xác định độ nhạy cảm của vi khuẩn gây bệnh đối với Cefoxitin trước khi bắt đầu điều trị.

Chỉ định

Cefoxitin được chỉ định để điều trị các nhiễm khuẩn do các vi khuẩn nhạy cảm gây ra, bao gồm:

• Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu
• Nhiễm khuẩn vùng chậu
• Nhiễm khuẩn da và mô mềm
• Nhiễm khuẩn huyết
• Viêm phúc mạc

Trong một số trường hợp, Cefoxitin có thể được sử dụng để phòng ngừa nhiễm khuẩn trong phẫu thuật, đặc biệt là các phẫu thuật có nguy cơ nhiễm khuẩn cao như phẫu thuật đường ruột.

Chống chỉ định

Cefoxitin chống chỉ định ở những bệnh nhân có tiền sử quá mẫn với Cefoxitin hoặc bất kỳ cephalosporin nào khác. Cần thận trọng khi sử dụng Cefoxitin ở những bệnh nhân có tiền sử dị ứng với penicillin, vì có thể xảy ra phản ứng chéo giữa hai loại kháng sinh này.

Tác dụng phụ

Tác dụng phụ của Cefoxitin thường nhẹ và thoáng qua, bao gồm:

• Buồn nôn, nôn
• Tiêu chảy
• Đau bụng
• Phát ban da
• Ngứa

Trong một số trường hợp hiếm hoi, Cefoxitin có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, như:

• Viêm đại tràng giả mạc
• Suy giảm chức năng gan
• Giảm bạch cầu
• Phản ứng phản vệ

Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, bệnh nhân nên báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ ngay lập tức.

Tương tác thuốc

Cefoxitin có thể tương tác với một số thuốc khác, bao gồm:

• Thuốc lợi tiểu vòng: Có thể làm tăng nguy cơ bị tổn thương thận.
• Aminoglycosid: Có thể làm tăng nguy cơ bị tổn thương thận khi sử dụng phối hợp.

Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ về tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng và thảo dược đang sử dụng để tránh tương tác thuốc không mong muốn.

Cách sử dụng

Liều lượng và cách sử dụng Cefoxitin sẽ phụ thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của nhiễm khuẩn, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và độ nhạy cảm của vi khuẩn gây bệnh. Thuốc có thể được dùng tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp. Bác sĩ sẽ chỉ định liều lượng và thời gian điều trị phù hợp.

Thận trọng

Cần thận trọng khi sử dụng Cefoxitin ở những bệnh nhân sau:

• Bệnh nhân suy thận
• Bệnh nhân có tiền sử bệnh gan
• Phụ nữ có thai và cho con bú
• Trẻ em

Trước khi sử dụng Cefoxitin, bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh tật, dị ứng và các loại thuốc đang sử dụng. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và quyết định liệu Cefoxitin có phù hợp hay không.

Kết luận

Cefoxitin là một kháng sinh cephalosporin thế hệ thứ hai có phổ tác dụng rộng, được sử dụng rộng rãi trong điều trị nhiều loại nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, cần lưu ý về các chống chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị. Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để đạt được kết quả điều trị tốt nhất.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế lời khuyên của bác sĩ. Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.