Trastuzumab: Cơ chế tác dụng, chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc

Trastuzumab là một loại thuốc kháng thể đơn dòng được sử dụng rộng rãi trong điều trị ung thư vú. Thuốc này nhắm mục tiêu vào thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì người 2 (HER2), một protein có vai trò quan trọng trong sự phát triển và di căn của một số loại ung thư. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về cơ chế tác dụng, chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc của Trastuzumab dựa trên thông tin từ Dược thư Việt Nam và các nguồn tài liệu y khoa đáng tin cậy khác.

Cơ chế tác dụng của Trastuzumab

Trastuzumab là một kháng thể IgG1 đơn dòng tái tổ hợp được thiết kế đặc hiệu để liên kết với thụ thể HER2. HER2 là một thụ thể tyrosine kinase xuyên màng, thường được biểu hiện ở mức độ cao trong một số tế bào ung thư vú. Sự biểu hiện quá mức của HER2 dẫn đến sự kích hoạt quá mức các con đường tín hiệu tế bào, thúc đẩy sự tăng sinh, sống sót và di căn của tế bào ung thư.

Cơ chế tác dụng chính của Trastuzumab là:

• Ức chế tăng sinh tế bào: Bằng cách liên kết với HER2, Trastuzumab ngăn chặn sự kích hoạt thụ thể và làm giảm sự truyền tín hiệu bên trong tế bào, dẫn đến ức chế sự tăng sinh và phát triển của tế bào ung thư.
• Gây độc tế bào phụ thuộc kháng thể (ADCC): Trastuzumab gắn vào tế bào ung thư biểu hiện HER2, tạo điều kiện thuận lợi cho tế bào sát thủ tự nhiên (NK) nhận diện và tiêu diệt các tế bào ung thư này thông qua ADCC.
• Cảm ứng apoptosis: Trong một số trường hợp, Trastuzumab có thể gây ra sự chết theo chương trình (apoptosis) của tế bào ung thư.
• Ức chế di căn: Bằng cách ức chế sự tăng sinh và di cư của tế bào ung thư, Trastuzumab góp phần làm giảm khả năng di căn của ung thư.

Chỉ định của Trastuzumab

Trastuzumab được chỉ định trong điều trị ung thư vú HER2 dương tính, bao gồm:

• Ung thư vú giai đoạn sớm: Sử dụng kết hợp với hóa trị liệu sau phẫu thuật (adjuvant) nhằm giảm nguy cơ tái phát.
• Ung thư vú giai đoạn tiến triển: Sử dụng đơn trị liệu hoặc kết hợp với hóa trị liệu, hormone liệu pháp hoặc các loại thuốc nhắm đích khác để giảm kích thước khối u và kéo dài thời gian sống không bệnh.
• Ung thư vú di căn: Điều trị ung thư vú đã di căn đến các cơ quan khác.
• Ung thư dạ dày HER2 dương tính: Kết hợp với hóa trị liệu.

Việc sử dụng Trastuzumab cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa ung thư. Việc xác định trạng thái HER2 của khối u là rất quan trọng để quyết định liệu có nên sử dụng Trastuzumab hay không.

Tác dụng phụ của Trastuzumab

Giống như hầu hết các loại thuốc điều trị ung thư, Trastuzumab cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, tuy nhiên mức độ nghiêm trọng và tần suất xuất hiện khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân. Một số tác dụng phụ thường gặp bao gồm:

Tác dụng phụ nghiêm trọng: Một số tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra, bao gồm suy tim sung huyết, nhiễm trùng nghiêm trọng, và phản ứng quá mẫn.

Cần báo cáo ngay cho bác sĩ nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào đáng kể.

Tương tác thuốc của Trastuzumab

Trastuzumab có thể tương tác với một số thuốc khác. Việc sử dụng đồng thời Trastuzumab với một số thuốc có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ hoặc làm giảm hiệu quả của thuốc. Một số tương tác thuốc quan trọng cần được lưu ý bao gồm:

• Thuốc ức chế CYP3A4: Có thể làm tăng nồng độ Trastuzumab trong máu.
• Thuốc gây độc cho tim: Có thể làm tăng nguy cơ suy tim sung huyết khi sử dụng cùng Trastuzumab.
• Thuốc gây độc cho gan: Cần thận trọng khi sử dụng cùng Trastuzumab do có thể tăng độc tính gan.

Bác sĩ cần được thông báo đầy đủ về tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng, và thảo dược mà bệnh nhân đang sử dụng trước khi bắt đầu điều trị với Trastuzumab.

Kết luận

Trastuzumab là một loại thuốc quan trọng trong điều trị ung thư vú HER2 dương tính. Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào việc lựa chọn đúng chỉ định, theo dõi chặt chẽ tác dụng phụ và quản lý tương tác thuốc. Sự hợp tác giữa bệnh nhân và bác sĩ là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Luôn luôn tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa ung thư trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.