Clorpheniramin: Tác dụng, Chỉ định, Tác dụng phụ và Thận trọng

Clorpheniramin là một thuốc kháng histamin thế hệ đầu tiên được sử dụng rộng rãi để điều trị các triệu chứng của dị ứng như sổ mũi, ngứa mắt, hắt hơi và nổi mề đay. Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn tác dụng của histamin, một chất hóa học được giải phóng bởi cơ thể trong phản ứng dị ứng. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về clorpheniramin dựa trên thông tin từ Dược thư Việt Nam và các nguồn tin cậy khác, bao gồm cơ chế tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng phụ, tương tác thuốc và thận trọng khi sử dụng.

Cơ chế tác dụng

Clorpheniramin là một chất đối kháng thụ thể H1 cạnh tranh. Điều này có nghĩa là nó cạnh tranh với histamin để liên kết với các thụ thể H1 trên bề mặt tế bào. Bằng cách chặn các thụ thể H1, clorpheniramin ngăn ngừa histamin gây ra các phản ứng dị ứng như giãn mạch, tăng tính thấm mao mạch, co thắt phế quản và kích thích thần kinh. Kết quả là, các triệu chứng dị ứng như ngứa, chảy nước mắt, sổ mũi và hắt hơi được giảm bớt.

Chỉ định

Clorpheniramin được chỉ định để điều trị triệu chứng của nhiều loại dị ứng, bao gồm:

• Viêm mũi dị ứng (sổ mũi, hắt hơi, ngứa mũi)
• Viêm kết mạc dị ứng (ngứa mắt, chảy nước mắt, đỏ mắt)
• Mề đay (nổi mẩn ngứa)
• Phản ứng dị ứng do côn trùng cắn hoặc đốt
• Một số phản ứng dị ứng thuốc (nhưng không phải là thuốc điều trị chính)
• Ngứa do các bệnh da liễu

Lưu ý: Clorpheniramin chỉ điều trị triệu chứng, không điều trị nguyên nhân gây dị ứng.

Chống chỉ định

Clorpheniramin không nên được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Quá mẫn cảm với clorpheniramin hoặc bất kỳ thành phần nào khác của thuốc.
• Người bệnh bị hen phế quản nặng hoặc tắc nghẽn phổi.
• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi (trừ khi có chỉ định của bác sĩ).
• Người bệnh đang sử dụng thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOI) hoặc đã dùng MAOI trong vòng 14 ngày.
• Người bệnh bị tăng nhãn áp góc hẹp.
• Người bệnh bị tắc nghẽn đường tiết niệu.

Tác dụng phụ

Clorpheniramin có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm:

Một số tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng hơn có thể bao gồm: phản ứng dị ứng nghiêm trọng (phát ban, ngứa, sưng mặt, môi, lưỡi hoặc họng, khó thở), co giật, khó thở, lú lẫn, đặc biệt ở người cao tuổi.

Lưu ý: Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào nghiêm trọng hoặc kéo dài, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.

Tương tác thuốc

Clorpheniramin có thể tương tác với một số thuốc khác, bao gồm:

• Thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOI): Có thể gây tăng huyết áp.
• Thuốc an thần: Có thể làm tăng tác dụng an thần của cả hai loại thuốc.
• Thuốc chống cholinergic: Có thể làm tăng tác dụng phụ chống cholinergic như khô miệng, táo bón.
• Rượu: Có thể làm tăng tác dụng an thần của clorpheniramin.

Hãy thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ về tất cả các loại thuốc, vitamin, thảo dược bạn đang sử dụng để tránh tương tác thuốc.

Thận trọng

Cần thận trọng khi sử dụng clorpheniramin trong các trường hợp sau:

• Người cao tuổi: Người cao tuổi nhạy cảm hơn với tác dụng phụ của clorpheniramin, đặc biệt là buồn ngủ và lú lẫn.
• Phụ nữ có thai và cho con bú: Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Người lái xe và vận hành máy móc: Clorpheniramin có thể gây buồn ngủ, ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc.
• Người bị bệnh gan hoặc thận: Có thể cần điều chỉnh liều lượng.

Không tự ý sử dụng thuốc. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng clorpheniramin, đặc biệt nếu bạn có tiền sử bệnh lý hoặc đang sử dụng các loại thuốc khác.

Liều dùng

Liều dùng clorpheniramin phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng bệnh và đáp ứng của bệnh nhân. Liều dùng nên được bác sĩ chỉ định. Thông tin liều dùng chỉ mang tính tham khảo, không nên tự ý dùng thuốc.

Bài viết này chỉ cung cấp thông tin chung về clorpheniramin và không thay thế lời khuyên của chuyên gia y tế. Luôn luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.