Diphenhydramin: Cơ Chế Tác Dụng, Công Dụng, Tác Dụng Phụ Và Tương Tác Thuốc

Diphenhydramin là một thuốc kháng histamine thế hệ đầu tiên được sử dụng rộng rãi trong điều trị các triệu chứng dị ứng và khó ngủ. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về cơ chế tác dụng, công dụng, tác dụng phụ, tương tác thuốc và các lưu ý khi sử dụng diphenhydramin, dựa trên thông tin từ Dược thư Việt Nam và các nguồn thông tin y khoa đáng tin cậy khác.

Cơ Chế Tác Dụng

Diphenhydramin là một chất đối kháng thụ thể H1 cạnh tranh. Điều này có nghĩa là nó liên kết với các thụ thể H1 trên bề mặt tế bào, ngăn chặn histamine – một chất trung gian gây viêm – không thể liên kết và gây ra phản ứng dị ứng. Bằng cách chặn thụ thể H1, diphenhydramin làm giảm các triệu chứng như ngứa, chảy nước mũi, hắt hơi, nổi mề đay và phù mạch. Ngoài ra, diphenhydramin còn có tác dụng ức chế thần kinh trung ương, dẫn đến tác dụng gây ngủ.

Công Dụng

Diphenhydramin được chỉ định để điều trị nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm:

• Dị ứng: Điều trị các triệu chứng dị ứng như viêm mũi dị ứng (sốt cỏ khô), nổi mề đay, phản ứng dị ứng do thuốc, côn trùng cắn…
• Ngứa: Giảm ngứa do các bệnh da liễu như chàm, viêm da dị ứng.
• Mất ngủ: Là thuốc ngủ không kê đơn, giúp cải thiện giấc ngủ ngắn hạn. Tuy nhiên, không nên sử dụng thường xuyên hoặc lâu dài để điều trị mất ngủ.
• Say tàu xe: Giúp giảm buồn nôn và nôn do say tàu xe. Tuy nhiên, hiệu quả có thể khác nhau giữa các cá nhân.
• Phòng ngừa và điều trị các phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin: Trong một số trường hợp, diphenhydramin có thể được sử dụng để phòng ngừa hoặc điều trị các phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin.

Tác Dụng Phụ

Giống như nhiều loại thuốc khác, diphenhydramin có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm:

Lưu ý: Đây chỉ là một số tác dụng phụ thường gặp. Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào khác hoặc các tác dụng phụ nghiêm trọng, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc dược sĩ ngay lập tức.

Tương Tác Thuốc

Diphenhydramin có thể tương tác với một số loại thuốc khác. Việc sử dụng đồng thời diphenhydramin với các thuốc sau đây có thể làm tăng hoặc giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng:

• Thuốc ức chế thần kinh trung ương: Sử dụng diphenhydramin cùng với thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc giảm đau opioid có thể làm tăng tác dụng ức chế thần kinh trung ương, gây buồn ngủ quá mức, khó thở.
• Thuốc chống cholinergic: Kết hợp diphenhydramin với thuốc chống cholinergic có thể làm tăng nguy cơ khô miệng, táo bón và bí tiểu.
• Thuốc ức chế MAO: Sử dụng đồng thời với thuốc ức chế MAO có thể gây tăng huyết áp.
• Rượu: Uống rượu khi đang dùng diphenhydramin có thể làm tăng tác dụng ức chế thần kinh trung ương, dẫn đến buồn ngủ nặng, chóng mặt.

Quan trọng: Hãy thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ về tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng và thảo dược bạn đang sử dụng trước khi dùng diphenhydramin để tránh các tương tác thuốc nguy hiểm.

Lưu Ý Khi Sử dụng

• Phụ nữ có thai và cho con bú: Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng diphenhydramin nếu đang mang thai hoặc cho con bú.
• Người lái xe và vận hành máy móc: Diphenhydramin có thể gây buồn ngủ, ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc. Không nên lái xe hoặc vận hành máy móc khi đang sử dụng thuốc.
• Người cao tuổi: Người cao tuổi nhạy cảm hơn với tác dụng phụ của diphenhydramin, nên sử dụng với liều thấp hơn và theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Trẻ em: Liều dùng diphenhydramin ở trẻ em cần được điều chỉnh theo cân nặng và độ tuổi. Luôn tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.
• Dị ứng: Nếu bạn bị dị ứng với diphenhydramin hoặc bất kỳ thành phần nào khác của thuốc, không được sử dụng thuốc.
• Quá liều: Nếu nghi ngờ quá liều diphenhydramin, hãy liên hệ ngay với trung tâm cấp cứu hoặc bác sĩ.

Tóm lại: Diphenhydramin là một loại thuốc hữu ích trong điều trị các triệu chứng dị ứng và khó ngủ. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách, theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng thuốc và báo cáo ngay cho bác sĩ bất kỳ tác dụng phụ nào xảy ra.

Miễn trừ trách nhiệm: Bài viết này chỉ mang tính chất thông tin và không thay thế lời khuyên của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.