Codeine: Tác dụng, Liều lượng, Tác dụng phụ và Tương tác thuốc

Codeine là một loại thuốc opioid có tác dụng giảm đau và chống ho. Nó được sử dụng rộng rãi trong điều trị đau nhẹ đến trung bình và ho khan không sản sinh đờm. Tuy nhiên, do tính chất gây nghiện và tiềm năng gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, việc sử dụng codeine cần được chỉ định và theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ.

Cơ chế tác dụng

Codeine là một chất dẫn xuất của morphine, nhưng có tác dụng giảm đau yếu hơn. Cơ chế chính của codeine là liên kết với các thụ thể opioid ở hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là thụ thể μ (mu), δ (delta) và κ (kappa). Việc liên kết này dẫn đến giảm cảm nhận đau, ức chế trung tâm ho và gây ra tác dụng an thần.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng codeine không phải là một chất giảm đau mạnh như morphine. Một phần đáng kể codeine được chuyển hóa thành morphine trong gan, và chính morphine đóng vai trò quan trọng trong hiệu quả giảm đau của thuốc. Do đó, hiệu quả của codeine có thể thay đổi đáng kể tùy thuộc vào khả năng chuyển hóa của từng người.

Chỉ định

Codeine được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Giảm đau nhẹ đến trung bình: Đau sau phẫu thuật nhỏ, đau đầu, đau răng, đau cơ xương khớp.
• Ho khan không sản sinh đờm: Ho do viêm đường hô hấp trên.

Lưu ý: Codeine không được khuyến cáo sử dụng để điều trị đau mãn tính hoặc đau nặng. Trong những trường hợp này, cần sử dụng các loại thuốc giảm đau mạnh hơn và hiệu quả hơn.

Liều lượng và cách dùng

Liều lượng codeine phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, tình trạng sức khỏe, mức độ đau và đáp ứng của từng người. Liều dùng cần được bác sĩ chỉ định cụ thể. Thông thường, liều dùng cho người lớn là 15-60mg mỗi 4-6 giờ, nhưng không quá 240mg mỗi ngày. Đối với trẻ em, liều lượng cần được tính toán cẩn thận dựa trên cân nặng và độ tuổi. Codeine thường được dùng dưới dạng viên nén, siro hoặc thuốc tiêm.

Không nên tự ý tăng liều hoặc sử dụng codeine trong thời gian dài hơn so với chỉ định của bác sĩ. Việc sử dụng codeine quá liều hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Tác dụng phụ

Codeine có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, bao gồm:

Một số tác dụng phụ khác có thể bao gồm: khô miệng, mệt mỏi, lú lẫn, nhức đầu, khó chịu ở dạ dày, đổ mồ hôi, thay đổi tâm trạng.

Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, đặc biệt là các tác dụng phụ nghiêm trọng, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.

Tương tác thuốc

Codeine có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác, bao gồm:

• Thuốc an thần:
• Thuốc chống trầm cảm:
• Thuốc kháng histamine:
• Thuốc ức chế MAO:
• Thuốc chống đông máu:

Việc sử dụng đồng thời codeine với các thuốc này có thể làm tăng nguy cơ buồn ngủ, suy hô hấp hoặc các tác dụng phụ khác. Hãy báo cho bác sĩ biết tất cả các loại thuốc, vitamin hoặc thảo dược mà bạn đang sử dụng trước khi dùng codeine.

Chống chỉ định

Codeine không được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Người bị dị ứng với codeine hoặc các thuốc opioid khác.
• Người bị suy hô hấp nặng.
• Phụ nữ đang cho con bú (Codeine bài tiết vào sữa mẹ).
• Trẻ em dưới 12 tuổi (ngoại trừ trường hợp có chỉ định đặc biệt của bác sĩ).
• Người bị rối loạn chức năng gan hoặc thận nặng.

Lạm dụng và nghiện

Codeine là một chất gây nghiện. Sử dụng codeine trong thời gian dài hoặc ở liều cao có thể dẫn đến nghiện. Các triệu chứng cai nghiện codeine có thể bao gồm: bồn chồn, khó chịu, đau cơ, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, run rẩy.

Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc người thân đang bị nghiện codeine, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức.

Kết luận

Codeine là một loại thuốc giảm đau và chống ho hiệu quả, nhưng cần được sử dụng một cách thận trọng và dưới sự giám sát của bác sĩ. Việc tự ý sử dụng codeine hoặc sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm. Luôn tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và báo cáo bất kỳ tác dụng phụ nào bạn gặp phải.

Thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế lời khuyên của bác sĩ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.