Azithromycin: Kháng sinh Macrolide phổ rộng

Azithromycin là một kháng sinh macrolide bán tổng hợp, được sử dụng rộng rãi trong điều trị nhiều loại nhiễm khuẩn do vi khuẩn nhạy cảm gây ra. Thuộc nhóm kháng sinh macrolide, azithromycin có phổ kháng khuẩn rộng, tác động mạnh mẽ lên vi khuẩn Gram dương và Gram âm, cũng như một số ký sinh trùng. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về Azithromycin dựa trên thông tin từ Dược thư Việt Nam và các nguồn tin cậy khác, bao gồm cơ chế tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc.

Cơ chế tác dụng

Azithromycin ức chế sự tổng hợp protein của vi khuẩn bằng cách liên kết thuận nghịch với tiểu đơn vị 50S của ribosome vi khuẩn. Điều này làm gián đoạn quá trình dịch mã, ngăn chặn sự phát triển và sinh sản của vi khuẩn. So với các macrolide khác như erythromycin, azithromycin có ái lực cao hơn đối với tiểu đơn vị 50S của ribosome vi khuẩn, dẫn đến hoạt tính kháng khuẩn mạnh hơn và thời gian bán thải dài hơn. Đặc điểm này cho phép dùng liều ít hơn và thời gian điều trị ngắn hơn so với các macrolide khác.

Phổ kháng khuẩn

Azithromycin có phổ kháng khuẩn rộng, bao gồm:

• Vi khuẩn Gram dương: Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus (nhạy cảm với methicillin), Enterococcus faecalis (một số chủng).
• Vi khuẩn Gram âm: Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Legionella pneumophila, Bordetella pertussis, Campylobacter jejuni, Neisseria gonorrhoeae (một số chủng).
• Vi khuẩn khác: Chlamydia trachomatis, Mycoplasma pneumoniae, Helicobacter pylori (thường phối hợp với các thuốc khác).

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sự kháng thuốc ngày càng gia tăng, vì vậy việc xác định độ nhạy cảm của vi khuẩn gây bệnh bằng phương pháp kháng sinh đồ là rất quan trọng trước khi quyết định sử dụng azithromycin.

Chỉ định

Azithromycin được chỉ định điều trị nhiều loại nhiễm khuẩn, bao gồm:

Lưu ý: Đây chỉ là một số chỉ định thường gặp. Việc sử dụng azithromycin phải dựa trên chỉ định của bác sĩ sau khi đã đánh giá tình trạng bệnh và kết quả xét nghiệm.

Chống chỉ định

Azithromycin chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Quá mẫn với azithromycin hoặc bất kỳ thành phần nào khác của thuốc.
• Tiền sử bị rối loạn chức năng gan nặng.
• Sử dụng đồng thời với ergotamine hoặc dihydroergotamine.

Tác dụng phụ

Azithromycin nói chung được dung nạp tốt, nhưng có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm:

• Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng.
• Gan: Tăng men gan thoáng qua.
• Da: Phát ban, ngứa.
• Thần kinh: Nhức đầu, chóng mặt.
• Tim mạch: Rất hiếm gặp nhưng có thể gây kéo dài khoảng QT.

Lưu ý: Các tác dụng phụ thường nhẹ và thoáng qua. Tuy nhiên, nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào nghiêm trọng hoặc kéo dài, cần thông báo ngay cho bác sĩ.

Tương tác thuốc

Azithromycin có thể tương tác với một số thuốc khác, làm thay đổi tác dụng của chúng hoặc gây ra tác dụng phụ. Một số tương tác quan trọng bao gồm:

• Thuốc chống đông máu (warfarin): Azithromycin có thể làm tăng tác dụng chống đông máu của warfarin.
• Thuốc ức chế CYP3A4: Azithromycin ức chế enzyme CYP3A4, do đó có thể làm tăng nồng độ trong huyết tương của các thuốc được chuyển hóa bởi enzyme này.
• Thuốc kháng acid: Thuốc kháng acid có thể làm giảm hấp thu azithromycin.

Lưu ý: Cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng và thảo dược đang sử dụng để tránh tương tác thuốc không mong muốn.

Liều dùng và cách dùng

Liều dùng và cách dùng azithromycin phụ thuộc vào loại nhiễm khuẩn, độ tuổi và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ chỉ định liều lượng phù hợp.

Lưu ý

Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế lời khuyên của bác sĩ. Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là kháng sinh, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn và chỉ định liều lượng phù hợp. Việc tự ý sử dụng thuốc có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể dẫn đến sự kháng thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị trong tương lai. Cần tuân thủ nghiêm chỉnh chỉ dẫn của bác sĩ về liều lượng, thời gian điều trị và cách dùng thuốc.

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về azithromycin, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc dược sĩ để được giải đáp.