Tetracain: Thuốc tê tại chỗ hiệu quả và an toàn

Tetracain, hay còn gọi là Amethocain, là một thuốc tê tại chỗ thuộc nhóm ester của thuốc gây tê amid. Nó được sử dụng rộng rãi trong y học để gây tê cục bộ cho các thủ thuật nhỏ, giảm đau bề mặt và làm tê liệt các mô niêm mạc. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết về đặc tính dược lý, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng phụ và tương tác thuốc của Tetracain dựa trên Dược thư Việt Nam và các nguồn tài liệu y khoa đáng tin cậy khác.

Cơ chế tác dụng

Tetracain hoạt động bằng cách ức chế sự dẫn truyền xung thần kinh ở màng tế bào thần kinh. Cụ thể, nó gắn kết với các kênh natri có cổng điện áp trên màng tế bào thần kinh, ngăn cản sự di chuyển của ion natri vào trong tế bào. Điều này làm giảm khả năng khử cực của màng tế bào, do đó ngăn chặn sự lan truyền của xung thần kinh và gây tê liệt cảm giác ở vùng được áp dụng.

So với các thuốc tê tại chỗ khác, Tetracain có tác dụng nhanh và mạnh, nhưng thời gian tác dụng ngắn hơn. Thời gian khởi phát tác dụng thường nhanh chóng, trong vòng vài phút sau khi sử dụng. Tuy nhiên, hiệu lực của Tetracain có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm nồng độ thuốc, đường dùng, tính chất mô và tình trạng bệnh lý của bệnh nhân.

Chỉ định

Tetracain được sử dụng trong nhiều chỉ định lâm sàng khác nhau, bao gồm:

• Tê liệt niêm mạc: Trước khi nội soi, phẫu thuật nhỏ ở mắt, tai, mũi, họng.
• Giảm đau bề mặt: Điều trị đau nhẹ đến trung bình ở da và niêm mạc, ví dụ như bỏng nhẹ, vết thương nhỏ, vết côn trùng cắn.
• Khám mắt: Làm tê liệt giác mạc để thuận tiện cho các thủ thuật khám mắt.
• Gây tê trong các thủ thuật nha khoa nhỏ: Nhổ răng sữa, làm sạch mảng bám răng.
• Khám tai, mũi, họng: Tê liệt niêm mạc để thuận tiện cho việc khám.

Chống chỉ định

Tetracain không được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Quá mẫn với Tetracain hoặc các thuốc tê ester khác: Bệnh nhân có tiền sử dị ứng với Tetracain hoặc các thuốc tê nhóm ester khác có nguy cơ bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng khi sử dụng thuốc.
• Bệnh nhân bị bệnh tim mạch nặng: Tetracain có thể gây độc tim, do đó không nên sử dụng cho bệnh nhân bị bệnh tim nặng.
• Bệnh nhân bị suy gan hoặc suy thận nặng: Gan và thận tham gia vào quá trình chuyển hóa và thải trừ Tetracain. Suy gan hoặc suy thận nặng có thể làm tăng nguy cơ độc tính.
• Phụ nữ có thai và cho con bú: An toàn của Tetracain trong thời kỳ mang thai và cho con bú chưa được thiết lập đầy đủ. Nên cân nhắc kỹ lưỡng lợi ích và nguy cơ trước khi sử dụng.
• Trẻ em dưới 6 tháng tuổi: An toàn và hiệu quả của Tetracain ở trẻ em dưới 6 tháng tuổi chưa được nghiên cứu đầy đủ.

Tác dụng phụ

Tác dụng phụ của Tetracain thường nhẹ và thoáng qua, bao gồm:

• Phản ứng tại chỗ: Ngứa, nóng rát, sưng tấy ở vùng da hoặc niêm mạc được bôi thuốc.
• Phản ứng toàn thân (hiếm gặp): Buồn nôn, nôn, chóng mặt, hạ huyết áp, nhịp tim chậm, co giật, ngừng thở. Những phản ứng này thường xảy ra khi sử dụng liều cao hoặc hấp thu toàn thân.
• Phản ứng dị ứng: Phát ban da, nổi mề đay, phù mạch, sốc phản vệ (nguy hiểm đến tính mạng).

Lưu ý: Nếu xuất hiện bất kỳ tác dụng phụ nào, đặc biệt là các phản ứng toàn thân hoặc dị ứng, cần ngừng sử dụng thuốc và liên hệ ngay với bác sĩ.

Tương tác thuốc

Tetracain có thể tương tác với một số thuốc khác, làm tăng hoặc giảm tác dụng của thuốc. Cần thận trọng khi sử dụng Tetracain cùng với:

• Thuốc ức chế MAO: Tăng nguy cơ tăng huyết áp và co giật.
• Thuốc chẹn beta: Làm tăng tác dụng của thuốc chẹn beta lên tim mạch.
• Thuốc chống đông máu: Tăng nguy cơ chảy máu.

Bác sĩ cần được thông báo đầy đủ về tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng và thảo dược mà bệnh nhân đang sử dụng để tránh các tương tác thuốc không mong muốn.

Liều lượng và cách dùng

Liều lượng và cách dùng Tetracain phụ thuộc vào chỉ định, vị trí sử dụng và tình trạng bệnh nhân. Chỉ nên sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Không tự ý tăng liều hoặc thời gian sử dụng thuốc.

Quá liều

Quá liều Tetracain có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như co giật, ngừng thở, trụy tim mạch. Trong trường hợp nghi ngờ quá liều, cần liên hệ ngay với trung tâm cấp cứu hoặc bệnh viện gần nhất.

Bảo quản

Bảo quản Tetracain ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao.

Kết luận

Tetracain là một thuốc tê tại chỗ hiệu quả và được sử dụng rộng rãi trong nhiều chỉ định. Tuy nhiên, cần thận trọng khi sử dụng thuốc để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Việc sử dụng Tetracain cần được chỉ định và giám sát bởi các chuyên gia y tế.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.